جک دوستون یکی از حیاتی‌ترین تجهیزات هر تعمیرگاه است. این دستگاه روزانه وزن چندین خودرو را تحمل می‌کند و کوچک‌ترین خرابی آن می‌تواند باعث توقف کار، هزینه سنگین تعمیر و حتی حادثه شود. خوشبختانه با یک برنامه منظم نگهداری و سرویس دوره‌ای می‌توان عمر جک را چندین برابر افزایش داد و عملکرد آن را همیشه در حالت ایمن نگه داشت.
✅ ۱) بازدید روزانه؛ ۵ دقیقه طلایی
قبل از شروع کار هر روز:
-
وضعیت ظاهری ستون‌ها و بازوها را چک کنید.
-
به هرگونه صدای غیرعادی هنگام حرکت جک توجه کنید.
-
از نبود نشتی روغن در اطراف پمپ و شیلنگ‌ها مطمئن شوید.
-
قفل ایمنی را یک‌بار امتحان کنید.
این بازدید کوتاه، جلوی بسیاری از خرابی‌های بزرگ را می‌گیرد.
✅ ۲) تمیزکاری منظم و جلوگیری از تجمع آلودگی
گرد و خاک، گریس و براده فلز می‌توانند حرکت بازوها و مفصل‌ها را مختل کنند.
-
محیط اطراف جک را تمیز نگه دارید.
-
زیر دستگاه را از آلودگی پاک کنید.
-
اجازه ندهید زباله یا ابزار زیر بازوها باقی بماند.
تمیزی یعنی حرکت روان‌تر و فشار کمتر به قطعات.
✅ ۳) روغن هیدرولیک استاندارد و کنترل سطح آن
روغن نامناسب یا کمبود روغن، دشمن پمپ هیدرولیک است.
-
نوع پیشنهادی معمولاً HV46 یا معادل استاندارد است.
-
هر ماه سطح روغن را بررسی کنید.
-
اگر رنگ روغن تیره یا کف‌آلود شد، تعویضش را سریع انجام دهید.
روغن مناسب یعنی فشار پایدار، صدای کمتر و عمر بیشتر پمپ.
✅ ۴) گریس‌کاری مفصل‌ها و پین‌ها
تمام نقاط متحرک جک، به روانکاری نیاز دارند.
-
گریس‌کاری دوره‌ای (مثلاً ماهی یک‌بار) انجام شود.
-
خشک شدن مفصل‌ها باعث سایش، لق شدن بازوها و خطر افتادن خودرو می‌شود.
روانکاری درست، از تعمیرات سنگین جلوگیری می‌کند.
✅ ۵) تنظیم و بازبینی سیم‌بکسل یا زنجیر
هماهنگی دو ستون وابسته به سلامت این بخش است.
-
اختلاف ارتفاع ستون‌ها را مرتب اندازه بگیرید.
-
اگر یکی سریع‌تر از دیگری بالا رفت، دستگاه را متوقف کنید.
-
سیم‌بکسل‌های پوسیده، نخ‌نما یا زنگ‌زده باید فوراً تعویض شوند.
این مورد مستقیماً با ایمنی سروکار دارد.
✅ ۶) بازبینی پیچ‌ها و رول‌بولت‌ها
با گذشت زمان و لرزش کارکرد، پیچ‌ها ممکن است شل شوند.
-
هر سه ماه، گشتاور پیچ‌ها بررسی شود.
-
شل بودن حتی یک پیچ می‌تواند به کج شدن ستون و شکست سازه منجر شود.
این کار فقط چند دقیقه زمان می‌برد اما حیاتی است.
✅ ۷) سرویس سالانه تخصصی
حداقل سالی یک‌بار،
-
نصاب یا تکنسین حرفه‌ای دستگاه را بازبینی کند.
-
موتور، پمپ، سیستم برق و اتصالات بررسی شوند.
این سرویس هزینه نیست؛ جلوگیری از خرابی‌های میلیونی است.
✅ ۸) رعایت ظرفیت اسمی جک
کار با خودروهای سنگین‌تر از ظرفیت دستگاه:
-
به موتور فشار می‌آورد،
-
سیم‌بکسل را فرسوده می‌کند،
-
و خطر سقوط خودرو را افزایش می‌دهد.
همیشه وزن خودرو را قبل از اطمینان در نظر بگیرید.
✅ ۹) استفاده صحیح توسط اپراتور آموزش‌دیده
بسیاری از خرابی‌ها به‌خاطر استفاده اشتباه است نه نقص فنی.
-
خودرو باید دقیق روی پدها قرار بگیرد.
-
بالابری ناگهانی یا ضربه‌ای ممنوع است.
-
حین کار، کسی نباید زیر خودرو رفت‌وآمد کند.
آموزش یعنی پیشگیری از خطر.
✅ جمع‌بندی
نگهداری جک دوستون یک کار پیچیده نیست؛ اما نظم و تداوم می‌خواهد.
اگر این موارد رعایت شود:
-
عمر دستگاه چند برابر می‌شود،
-
هزینه تعمیرات کاهش می‌یابد،
-
و مهم‌تر از همه، امنیت تعمیرگاه تضمین می‌شود.
جک دوستون زمانی بهترین سرمایه شماست که درست نگهداری شود.
